علامه حلی مظهر شخصیت های علمی متفاوتی بود که هر یک از آن شخصیت ها خود دارای ارزش و مقام ارجمند و والایی است.  همانگونه که از اعلام و بزرگان فقه و شریعت به شمار می رفت و اقوال او در مسائل فقهی و احکام حجت و مورد استفاده و تکیه فقیهان است. در علم کلام و فلسفه هم از شخصیت های بارز است و تا این تاریخ هنوز علامه در مقام شامخ خود در رشته های حکمت و علوم شرعی همچنان محکم و پا برجا نشسته است. علامه حلی از شخصیات برجسته واز دانشمندانی است که نام و آثار آنان جاویدان و همیشگی است چون در تمام جنبه های علمی شاخصی بلند مرتبه به شمار می رود و هیچ یک از جنبه های علمی او  جنبه برتری و رجحان ندارد. او یکی از نوابغ جاویدان است که در پیشرفت کاروان معرفت اسلامی و رد ساختمان تمدن اسلامی همچنین در اعتلای نگهداری آن بنای عظیم سهمی بزرگ داشته است.

 شخصیت علمی علامه بر چندین نسل حفظ کرده و اثر بسیاری در متفکران و علمای معاصر او قرار گزارده است همچنین علمای متاخرین همه اعم از شیعه و سنی تحت تاثیر مقام علمی او قرار گرفته اند. از روی شرح ها وتفسیر هایی که بر کتاب های علامه نوشته به تایید یا نقض معتقدات او بر خواسته اند می توان به شخصیت علامه و تاثیر آن در جامعه اسلامی پی برده  علاوه بر گروهی از علمای شیعه که بر شرح کتاب های علامه تخشیه آن پرداخته اند گروهی از علمای غیر شیعه نیز در مقام  رد و  بر آن بر آمده اند مانند فضل بن روز بمان و ابن تیمیه که هر دو از بزرگان علما بودند.اما علامه پس از مناظره با آنان بر دانش آنان پيروز شد و خود را به اثبات رساند.

بدیهی است وضع محیطی که علامه حلی در آن می زیست اثر فراوانی در تهیه این همه تالیفات که از سی کتاب متجاوز است در عقاید و فلسفه اسلام داشت زیرا در آن محیط و اوضاع و احوال تشیع در مناطق محدودی از عراق وا یران و جبل عامل رواج داشت. علامه حلی در پرتو شخصیت بارز ومقام شامخ و به کمک علم و فکر سرشار خود بر آن شد که این حصار را از عالم تشیع بر کنار سازد و راهی برای نفوذ آن به مناطق تازه و وسیعی درعراق وایران و سرزمین های دیگر باز کند و اقدامات او در تغییر فکر های سلطان محمد خدا بنده که از او نوه های هلاکو بود تاثیر خود را کرد و هلاکو که بر عراق و ایران حکومت کرد با همسر و فرماندهان سپاهش همگی به مذهب شیعه گرویدند و علمای از قبیل قاضی القضات نظام الدین عبد الملک مراغی و سید رکن الدین موصلی که در محضر هلاکو بودند در اثر استدلا ل و منطقی قوی علامه  مفخم و مجاب شدند این موقعیت  سبب شد که منطقه تشیع توسعه یابد و به مناطق تازه ای نفوذ کند و به مناسبت همین پیشرفت ها علامه به نوشتن آثار و تالیفاتی پرداخت در آن تالیفات اصول مذهب شیعه را تقریر و از آن دفاع کرد و تشیع را پایه ای صحیح و منطقی قوی استوار داشت.